Hittestress bij paarden reduceren en elektrolyten ter verkoming van uitdroging
Tijdens de zomer is het nodig om even stil te staan bij eventuele hittestress. Het is belangrijk om dit onderwerp te bekijken vanuit het oogpunt van het paard en niet van de mens vermits paarden een totaal andere stofwisseling hebben. Zowel paarden op de weide, in de stal of sportpaarden tijdens training, transport of wedstrijd kunnen hiermee geconfronteerd worden. Het kan zich uiten in milde symptomen maar kan zelfs in sommige gevallen levensbedreigend zijn voor het paard. Iedere ruiter en groom is daarom best op de hoogte van de verschijnselen en maatregelen die zowel preventief als curatief genomen worden.Thermoneutrale zone & hittestress
De thermoneutrale zone is de zone tussen twee bepaalde omgevingstemperaturen waar de lichaamstemperatuur behouden blijft zonder dat er extra inspanningen nodig zijn. Deze zone is voor het paard tussen +5°C en + 20°C /+ 25°C. Wanneer er lagere of hogere omgevingstemperaturen zijn, gaat het lichaam van het paard hierop reageren. Bij een hogere omgevingstemperatuur wordt het voor het paard moeilijk om de warmte die door zijn lichaam geproduceerd wordt af te geven aan de omgeving. Er wordt dan van hittestress gesproken. De relatieve luchtvochtigheid speelt hier ook een rol. De overtollige warmte probeert het paard kwijt te spelen via zweten, straling en verdamping. Hoe hoger de relatieve luchtvochtigheid hoe moeilijker het zweet gaat verdampen. Door hittestress kan de lichaamstemperatuur van het paard gaan stijgen.
(Deprez, P., Vlaams paardenloket, Voeding & temperatuurregeling bij het paard)De normale, rectaal genomen, lichaamstemperatuur van het paard bevindt zich tussen 37 °C en 38°C. Wanneer deze 40 °C bedraagt spreekt men van een levensbedreigende situatie. Bij meer dan 42°C zal zuurstofgebrek onstaan en gaat er schade optreden aan lever, hart, nieren en hersenen en zal het paard sterven. Eens een paard oververhit geraakt is, zal het gevoeliger worden voor hittestress. Een paard is veel gevoeliger dan een mens voor oververhitting daarom is het van belang om steeds vanuit het gezichtspunt van het paard te kijken.
Symptomen
De verschijnselen die bij hittestress kunnen voorkomen zijn: een gedaalde voederopname, verminderde prestatie, verminderde bewegingsactiviteit en stijve gangen, verhoogde hartslag, hijgen, zwaar buikademhalingen, longoedeem, ataxie, diarree of koliek en gedragsverandering. Om hittestress vast te stellen neemt men best onmiddellijk de rectaal-temperatuur van het paard. Via de huidplooitest wordt de elasticiteit van de in de hals gemeten en dit geeft een indicatie over al of niet uitdroging van het paard. Dit kan eenvoudig worden uitgevoerd door een huidplooi in de hals tussen duim en wijsvinger te nemen en die vervolgens weer los te laten. Wanneer er geen sprake is van uitdroging is de plooi na 3 à 4 seconden weer vlak.
Dringende maatregelenWanneer een paard symptomen van hittestress vertoont, gaat men direct over tot het afspuiten van vooral nek, borst, schouders, rug en benen met koel water gedurende 5 à 10 minuten. Het is ook belangrijk om hierna het water met een rubber trekkertje of een zweetmes van het paard te halen. Geen natte lakens om het paard doen want hierdoor kan het lichaam van het paard zijn warmte niet meer afgeven. Ideaal zou zijn om het paard voor een ventilator te plaatsen gedurende vijf minuten en daarna de koelingscyclus opnieuw herhalen. Deze cyclus kan afgewisseld worden door een paar minuten te stappen. Het is van belang om steeds de rectaaltemperatuur te meten en zeker een dierenarts te raadplegen.
Paarden kunnen veel minder goed hun lichaamswarmte kwijt dan mensen. Het paard gaat niet alleen zweten na een zware training, maar kan dit kan ook gebeuren bij een lichte training onder warme omstandigheden zoals bijvoorbeeld een binnenpiste met slechte ventilatie, dikke vacht, … of wanneer hij onder stress staat. Wat wel altijd is, is dat het zweet van paarden veel zouter is dan hun ander lichaamsvloeistoffen. Hun zweetverlies is hypertonisch en kan 10-15 liter per uur bedragen. Dit betekent dat paarden veel zouten of elektrolyten zoals natrium, kalium, chloride en magnesium verliezen tijdens het zweten. Ieder van deze stoffen hebben een specifieke rol in het paardenlichaam zoals het behouden van de vochthuishouding, regelen, van de zuurtegraad, spier- en zenuwfuncties, … . Een tekort uit zich in allerlei gebreksverschijnselen en ook het uithoudingsvermogen neemt af. Paarden die gevoelig zijn aan spierbevangenheid hebben heel vaak een tekort aan elektroyten. Een ernstig tekort kan zelfs aanleiding geven tot uitdroging of koliek.
Elektrolyten worden niet opgeslagen in het lichaam. Wanneer het paard gezweet heeft is het dus belangrijk om het verlies terug aan te vullen. Kortom telkens wanneer het paard hard zweet, dien je extra elektrolyten bij te geven.
Hippalgo elektrolyten is een zeer smakelijk en gemakkelijk te gebruiken korreltje. Het kan bij het krachtvoer toegevoegd worden maar vermits de paarden het ook lekker vinden kan het ook “puur” gegeven worden. De dosis bedraagt 100 gram per dag voor een paard tot 200 gram bij heel extreem zweten, voor een pony 50 gram per dag. Maximum 3 dagen na elkaar en steeds vers drinkwater voorzien.
Voor vrijblijvend (voedings)advies op maat van uw paard, kan u steeds terecht bij onze voedingsadviesservice.
Blijft u graag op de hoogte van al onze tips en adviezen voor paarden? Schrijf u onderaan deze pagina in op de nieuwsbrief of volg ons op: